Tương tác loa và phòng nghe (2)

Tương tác loa và phòng nghe (2)

Câu trả lời thực sự cho việc định vị loa trong phòng nghe là phải thử nghiệm. Chỉ một thay đổi vị trí ngồi, người nghe đã thưởng thức một âm thanh khác hẳn vì không phải ai cũng có điều kiện di chuyển loa theo chiều rộng của căn phòng.

Loa bass reflex. Ảnh: Amazon.

Khi nhà thiết kế đã lựa chọn để cung cấp một kiểu thùng loa trình diễn tiếng trầm gây ấn tượng thì rất có thể bạn sẽ gặp phải rắc rối về phần bass cho phòng nghe. Với kiểu loa phản xạ tiếng trầm (bass reflex). Ở đây, khi vận hành, loa bass kích thích cộng hưởng trong thùng loa do sự đàn hồi của thể tích khí và khối khí chuyển động ra ở cổng thoát khí. Kết hợp với cộng hưởng trong phòng, tín hiệu bass thoạt đầu gây ấn tượng, nhưng sau đó nhanh chóng bắt đầu tràn ngập cả tín hiệu trung tần của loa và đôi khi trở nên khó chịu đối với người nghe trong các căn phòng không có thiết bị triệt tiêu tiếng bass. Kiểu tiếng bass như vậy được mô tả bằng việc nhấn mạnh quá mức các khí cụ bass và thiếu độ rõ tách bạch trong vùng âm này.

*8 sai lầm với hệ thống rạp hát gia đình

*Xử lý âm học trong phòng nghe

*Để có phòng nghe tốt

Các loa Transmission Line là một kiểu đặc biệt của thiết kế một phần tư bước sóng, với cột loa được kéo dài. Với một đường truyền phát dài của tiếng trầm, chế độ phát âm mạnh nhất thường ở một tần số khá thấp làm người nghe không cảm thấy dễ chịu và luôn bị ấn tượng ở cường độ mãnh liệt tại tần số đó. Các loa Transmission Line nhỏ hơn thường sẽ nghẹt trầm trọng khi có các vấn đề về dội âm. Tuy nhiên, có một dòng loa khác ít biểu lộ các rắc rối này hơn và có khả năng hòa nhập với phòng nghe theo cách tốt hơn. Những loa này là các loa panel kiểu tĩnh điện. Điển hình là loa mành lưỡng cực của Quad, MagnePlanar, MartinLogan... Song, trên thực tế, bất kỳ loa lưỡng cực nào cũng có những nhược điểm, chẳng hạn như tiếng trầm không sâu bằng các loa thùng. Với các loại loa mành lưỡng cực nói trên, bạn có thể thu được những kết quả tốt nhất bằng việc đặt nó ở khoảng một phần ba căn phòng kể từ tường hậu. Cách sắp xếp này đưa lại cho các loa panel tiếng bass sáng sủa và chế độ nghe tạm chính xác trong phòng. Ban đầu, nó sẽ làm bạn hơi sốc vì không thể nghe được âm thanh chắc nịch mà loa hộp có thể truyền tải, nhưng một khi bạn thay đổi sự cân bằng, các loa lưỡng cực có rất nhiều lựa chọn thích hợp cho những ai có phòng nghe đủ lớn.

Loa mành lưỡng cực. Ảnh: Magnepan.

Phía trên vùng tần số thấp, nơi các chiều dài bước sóng tương tác với các kích thước phòng nghe là một khu vực chuyển tiếp sang tần số trung, nơi các sóng âm ít chịu tác động phản xạ hơn. Thay vào đó, chúng bị biến đổi do hiện tượng khuyếch tán và nhiễu xạ. Sự chuyển tiếp này xảy ra điển hình giữa 200 - 400 Hz trong các phòng nghe lớn, nhưng có thể cao hơn trong những phòng nghe nhỏ hơn. Do đó, các phòng nghe nhỏ là nơi nảy sinh những vấn đề khó giải quyết nhất. Ở vùng bass cao hơn, bạn có thể bắt đầu thêm các vật liệu siêu âm để điều chỉnh tiếng dội. Các miếng vật liệu trang trí nội thất, những chiếc sofa bọc nhung và giá sách lớn chứa đầy ắp sách sẽ giúp bạn giải quyết phần nào vấn đề. Các tấm thảm, rèm cửa, các bức tranh và nệm sẽ giúp hấp thu âm thanh trong vùng có âm thanh tần số cao. Một tủ đầy sách có bánh xe sẽ rất hữu ích vì sẽ có lúc bạn muốn di chuyển nó quanh phòng, nhất là dọc theo các tường bên để điều chỉnh các phản xạ âm thanh khó chịu.

Mô hình lý tưởng cho một chế độ nghe stereo tốt là đặt các loa đối xứng trong phòng nghe sao cho từng loa có phản xạ từ các tường và đồ vật ngay kế bên gần giống nhau và như thế sẽ có cùng đặc tính âm sắc. Việc thử nghiệm rõ ràng vị trí đặt là công việc quan trọng bạn cần làm trong ngày